Σαουδική Αραβία 2012. Διάρκεια: 98'. Σκηνοθεσία- Σενάριο: Haifaa Al Mansour. Πρωταγωνιστούν: Reem Abdullah, Waad Mohammed, Abdullrahman Al Gohani, Ahd, Sultan Al Assaf. Η πρώτη ταινία που γυρίστηκε εξ ολοκλήρου στο Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, μια χώρα όπου εδώ και τριάντα χρόνια απαγορεύεται η λειτουργία κινηματογραφικών αιθουσών. Σκηνοθετήθηκε δε από γυναίκα η οποία, σε κάποιες υπέρ-συντηρητικές περιοχές έδινε εντολές με walkie-talkie για να μην προκαλέσει τους άντρες και τιμωρηθεί. Η τόλμη της δημιουργού να πραγματοποιήσει γυρίσματα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες προσδίδει ήδη στο φιλμ μια μεγάλη αξία. Αλλά οι αρετές του δεν περιορίζονται σε αυτό. Όπως αποδεικνύουν οι πολλές διεθνείς διακρίσεις του και η ανταπόκριση του κοινού στις αίθουσες που προβλήθηκε, πρόκειται για ένα φιλμ που παρουσιάζει με διεισδυτικό τρόπο ένα ακριβές πορτρέτο της κατάστασης των γυναικών στο Βασίλειο και αναδεικνύει την ανάγκη θεσμικής κατοχύρωσης των δικαιωμάτων τους σε μια αυστηρή και απόλυτα ανδροκρατούμενη κοινωνία. Η ταινία ασκεί κριτική σε ακραίες και ανυπόφορες ιδεολογίες, λειτουργεί σε πολλά επίπεδα και αναδεικνύει με πείσμα, ευαισθησία, συγκίνηση και χιούμορ περίπλοκα θέματα όπως η ατομική ελευθερία, η ανοχή στο διαφορετικό, η ελπίδα και η επιμονή με τα οποία μπορούν να συνδεθούν όλοι οι πολιτισμοί του κόσμου. Η Σαουδική Αραβία είναι μία χώρα, που όπως όλες οι θεοκρατούμενες (όποιος και να είναι ο θεός τους) κυριαρχείται από κουλτούρα σεξισμού, νοσηρού πουριτανισμού, τυπολατρίας, ψεύτικου σεβασμού και υποκρισίας. Υπάρχει πάντα η απαίτηση οι γυναίκες, που στερούνται ακόμα και το δικαίωμα ψήφου, να συμπεριφέρονται σύμφωνα με το δόγμα: «η φωνή της γυναίκας δεν πρέπει να ακούγεται γιατί αυτό είναι που την εξευτελίζει». Βέβαια, για να μην ξεχνιόμαστε, οι γυναίκες έχουν παγκοσμίως περιορισμούς που τις εμποδίζουν να είναι ο εαυτός τους. Αν η συμπεριφορά τους αποκλίνει από τη νόρμα θεωρούνται αμφιλεγόμενες. Σε ένα οπισθοδρομικό μέρος όπως το Βασίλειο στιγματίζονται και τιμωρούνται αυστηρά. Οι άντρες, πατέρες κοριτσιών ενθαρρύνονται νομικά και κοινωνικά στην πολυγαμία ώσπου να βρουν την κατάλληλη νύφη που μαζί της θα αποκτήσουν αγόρι και θα διαιωνίσουν το όνομά τους. Μία μαθήτρια της έκτης δημοτικού, για παράδειγμα, υποχρεώνεται να παντρευτεί έναν κανονισμένο από τα πριν, άγνωστό της γαμπρό, που μπορεί να είναι οποιασδήποτε ηλικίας, αλλά δεν μπορεί να δείξει στις συμμαθήτριες της την τελετή και να «χαρεί» μαζί τους την «ευτυχία» της αφού οι φωτογραφίες όπως και τα λουλούδια είναι απαγορευμένα. Για έναν άντρα θεωρείται φυσικό να παρενοχλήσει στο δρόμο λεκτικά (και αυτό είναι το λιγότερο) μια νεαρή κοπέλα, αλλά το να ανέβει η ίδια σε ένα ποδήλατο αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την αγνότητά της. Εξάλλου η οδήγηση οποιουδήποτε οχήματος συμπεριλαμβανομένου και του ποδηλάτου απαγορεύεται για αυτές. Η συνάντηση στο σπίτι δύο συνομηλίκων εφήβων, ενός αγοριού και ενός κοριτσιού, θεωρείται ραντεβού με «παράνομο» αγαπητικό, είναι ρετσινιά την οποία η αστυνομία καταγράφει στο βιβλίο συμβάντων ως «απόπειρα κλοπής». Η ταινία βασίζεται σε μια απλή ιστορία. Η Wadjda είναι ένα δεκάχρονο πολυμήχανο καταφερτζίδικο αγοροκόριτσο με μεγάλα όνειρα, πολλές προοπτικές, αστείρευτο κέφι, δυναμικό χαρακτήρα και συνεχώς κινείται στα όρια του επιτρεπτού. Ζει σε ένα προάστιο του Ριάντ, της πρωτεύουσας της Σαουδικής Αραβίας, είναι κόρη δασκάλας και ενός «φευγάτου», σπάνια παρόντα παιχνιδοπώλη με συζυγικά προβλήματα. Για να ξεφεύγει από τους θρησκευτικούς ή κοινωνικούς περιορισμούς και τα σαθρά ήθη των μεγάλων καταφεύγει, όπως κάθε αθώο παιδί, στο ζην επικινδύνως: ακούει παράνομα στο σπίτι ποπ μουσική, ανταλλάσσει καλλυντικά με τις συμμαθήτριες της, πειράζει και κοντράρεται με ένα συνομήλικο φίλο της και άλλες τέτοιες «σατανικές» δραστηριότητες. Κάποια στιγμή ερωτεύεται ένα πράσινο ποδήλατο και αποφασίζει να κάνει τα πάντα για να το αποκτήσει. Στο δρόμο της θα βρει πολλά εμπόδια, με κυριότερα την απαγόρευση και την έλλειψη χρημάτων. Το χρηματικό βραβείο ενός σχολικού διαγωνισμού ανάγνωσης του Κορανίου, ενασχόληση που δεν είναι από τις αγαπημένες της, ίσως θα της επέτρεπε να το αποκτήσει. Θα τα καταφέρει να κατατροπώσει αυτό τον κυκεώνα των απαγορεύσεων και κατ΄ επέκταση αυτή και όλα τα κορίτσια σαν αυτή θα καταφέρουν να ανασχηματίσουν και να επαναπροσδιορίσουν τη χώρα τους; Στην ταινία εκτός από την Wadjda εμφανίζονται μερικοί πολύ δυνατοί θετικοί και αρνητικοί γυναικείοι χαρακτήρες, όπως η μητέρα της, η διευθύντρια του σχολείου κ.ά. Αν και δείχνει σαν μια ταινία που απευθύνεται στις γυναίκες στην πραγματικότητα μιλάει για τον κάθε μέσο Σαουδάραβα. Οι αντρικοί χαρακτήρες της δεν παρουσιάζονται στερεοτυπικά ως «κακοί», αλλά όλοι άντρες και γυναίκες εμφανίζονται ως συνταξιδιώτες στο πλοίο της ζωής, υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του συστήματος για οποιαδήποτε πράξη τους και πιεσμένοι αμφότεροι να συμπεριφέρονται και να αντιδρούν με συγκεκριμένο τρόπο. Η σκηνοθέτης Haifaa Al Mansour, έχει σαφείς επιρροές από τον ιρανικό σινεμά και θεωρείται από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του κινηματογράφου στη χώρα της. Εξ αιτίας της προσπάθειάς της έχει ανακινηθεί η ανάγκη να λειτουργήσουν πάλι οι κινηματογραφικές αίθουσες. Το έργο της έχει οπαδούς και αντίπαλους, καθώς τροφοδοτεί συζητήσεις για θέματα ταμπού και ανακινεί την υποχρέωση των Σαουδαράβων να αναθεωρήσουν τις παραδόσεις και την καταπιεστική τους κουλτούρα. Μέσα από τις ταινίες της και τη δουλειά της στην τηλεόραση και τα έντυπα, δίνει βήμα για να ακουστούν η φωνή βουβών και αποκομμένων από τη ζωή γυναικών. Η δωδεκάχρονη πρωταγωνίστρια, Waad Mohammed, κάνει εδώ το κινηματογραφικό της ντεμπούτο, δίνει μια εξαιρετική, σχεδόν καθηλωτική, ερμηνεία και λειτουργεί σαν alter ego της σκηνοθέτριας και όλων αυτών που, ανεξαρτήτως κουλτούρας, επιθυμούν κάτι διαφορετικό, δεν συμβιβάζονται με την κρατούσα κατάσταση και επιδιώκουν την ανατροπή της. Η ταινία κατέκτησε 22 βραβεία σε διοργανώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο και είχε επιπλέον 32 υποψηφιότητες. Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=OPs5zaiCFck, το trailer της ταινίας
0 Comments
Leave a Reply. |