0 Comments
Ντοκιμαντέρ. ΗΠΑ-Καναδάς, 2015. Διάρκεια: 89’. Σκηνοθεσία: Avi Lewis.
Το σενάριο είναι βασισμένο στο βιβλίο «Αυτό αλλάζει τα πάντα: Καπιταλισμός εναντίον Κλίματος» (Naomi Klein, εκδόσεις Λιβάνη 2015). Όλο το ντοκιμαντέρ διαπερνάται από μία παράτολμη, συναρπαστική και αμφιλεγόμενη ιδέα της Klein, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι μπορούν να εκμεταλλευτούν την περιβαλλοντική κρίση για να μετατρέψουν το αποτυχημένο οικονομικό μας σύστημα σε κάτι ριζικά διαφορετικό και πολύ καλύτερο για τους ίδιους. Τα γυρίσματα κράτησαν περισσότερο από 211 ημέρες, στη διάρκεια των οποίων οι κινηματογραφιστές παρακολούθησαν σε 9 χώρες και 5 ηπείρους, 7 κοινότητες ακτιβιστών που δρουν ενάντια στην υλοποίηση συγκεκριμένων σχεδίων αλόγιστης εκμετάλλευσης της γης που προκαλούν βαθιές πληγές στο οικοσύστημα και διακόπτουν την αειφόρο ανάπτυξη. Για παράδειγμα: -Στην επαρχία Alberta, του Καναδά, στην οποία εξορύσσεται από πισσώδη άμμο, θαμμένη κάτω από χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα δάσους, το ένα τρίτο περίπου της συνολικής παραγωγής αργού πετρελαίου της χώρας, η Κρύσταλ μια νεαρή ιθαγενής πρόεδρος της Athabasca oil sands country, αγωνίζεται μαζί με όλη την κοινότητά της για να έχουν πρόσβαση σε μια περίκλειστη στρατιωτική βάση και μέσα από εκεί να βρουν απαντήσεις για την εξελισσόμενη περιβαλλοντική καταστροφή. -Στο Powder River Basin, της Montana ο Μάικ και η Αλέξις, ένα ζευγάρι κτηνοτρόφων, βλέπει τα όνειρα του να καταστρέφονται από το πετρέλαιο που χύνεται από έναν σπασμένο αγωγό. Αντιδρά οργανώνοντας αγώνα κατά της εξόρυξης ορυκτών σε συμμαχία με την φυλή των Βόρειων Τσεγιέν και επιδιώκει την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας για τις ανάγκες του ινδιάνικου καταυλισμού. -Στο νομό Χαλκιδικής, στην Ελλάδα, χώρα που μαστίζεται από βαθειά οικονομική και κοινωνική κρίση, μια νοικοκυρά, η Μελαχρινή, αντιτίθεται, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας, στην εξόρυξη χρυσού από την Καναδική εταιρεία Eldorado Gold. Η υλοποίηση του σχεδίου αυτού απειλεί τον υδροφόρο ορίζοντα, το βουνό, τη θάλασσα και την τουριστική οικονομία στο όνομα μιας εφήμερης ανάπτυξης και δημιουργίας περιορισμένων θέσεων εργασίας. -Στην Ομόσπονδη Πολιτεία (μία από την 28 που συγκροτούν τη χώρα) Andhra Pradesh, της Ινδίας η αρχηγός φυλής Τζοτί, που τραγουδά γλυκύτατα, αγωνίζεται δυναμικά με τους συγχωριανούς της, πυροδοτώντας ένα κίνημα εθνικής εμβέλειας, ενάντια στη δημιουργία θερμοηλεκτρικού εργοστασίου καύσης άνθρακα, το οποίο θα καταστρέψει έναν υγροβιότοπο. Η διαφορά στην προσέγγιση αυτού του ντοκιμαντέρ σε σχέση με άλλα που αναφέρονται στην μεγάλη πρόκληση της εποχής μας, την προστασία του περιβάλλοντος, βρίσκεται στην επιδίωξη των κινηματογραφιστών να μην τρομοκρατήσουν τους θεατές τους καταστροφολογώντας, αλλά να τους συγκινήσουν και να τους εμπνεύσουν. Να τους κάνουν να στοχαστούν για τον τρόπο ζωής τους καθώς για τις διεκδικήσεις τους απέναντι στις κυβερνήσεις και όλους όσοι κερδίζουν από την αλόγιστη εκμετάλλευση της φύσης, ώστε να εξασφαλιστεί η κάλυψη των αναγκών του παρόντος χωρίς να μπαίνει σε κίνδυνο η δυνατότητα των επόμενων γενεών να καλύπτουν τις δικές τους
Γαλλία, 1955. Διάρκεια: 32' λεπτά. Σκηνοθεσία: Alain Resnais. Σενάριο: Jean Cayrol. Παίζουν: Michel Bouquet, Reinhard Heydrich, Heinrich Himmler. Ο μεγάλος Γάλλος σκηνοθέτης Alain Resnais (3 Ιουνίου 1922 - 1η Μαρτίου 2014) είναι γνωστός κυρίως για τις ταινίες του «Χιροσίμα, αγάπη μου» (1959), «Πέρυσι στο Μάριενμπαντ» (1961) και «Providence» (1977). Δέκα χρόνια μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου, και την αποκάλυψη των «εργοστασίων» μαζικού αφανισμού Εβραίων, κομουνιστών, ρομά, ομοφυλόφιλων, ατόμων με ειδικές ανάγκες ή αναπηρίες και όποιων άλλων δεν ταίριαζαν με το κατασκευασμένο από τους ναζί πρότυπο του ανθρώπου της Άριας φυλής, γύρισε το ποιητικό ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, «Νύχτα και Καταχνιά». Σε 32 μόλις λεπτά προσφέρει στο θεατή την πιο συνταρακτική και δημιουργική ταινία για τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το φιλμ χωρίς να είναι οξύ, επιθετικό ή βίαιο, παρουσιάζει όλη τη φρίκη των ναζιστικών εγκλημάτων. Ο σκηνοθέτης δεν θέλει να μας υπενθυμίσει ένα φρικτό γεγονός, δεν μας ζητά απλώς «να μην ξεχάσουμε» για «να μην ξανασυμβεί», θέλει κυρίως να μας αναγκάσει να ξανασκεφτούμε αυτά τα φαινόμενα, όχι σαν παρελθόν, αλλά ως κάτι που ενυπάρχει στο παρόν, διατηρεί τη δυναμική του και ανά πάσα στιγμή, εμείς οι άνθρωποι, μπορεί να επιτρέψουμε να επαναληφθεί. Πόσο προφητικός!!!! Η δύναμη του φιλμ εξασφαλίστηκε από τη χρήση κινηματογραφικών τεχνασμάτων. Πρώτο, τα συνεχή πισωγυρίσματα στο χώρο και στο χρόνο: σκηνές από το άδειο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο παρόν, εναλλάσσονται με σκηνές αρχείου που παρουσιάζουν τα όσα, φρικτά, συνέβαιναν στο παρελθόν στον ίδιο χώρο. Επίσης εικόνες των ερειπίων του Άουσβιτς συνοδεύονται με την παρουσίαση από τον αφηγητή της ιδεολογίας και της ιστορίας του Ναζισμού. Η αντίθεση μεταξύ εικόνας- που παρουσιάζει το παρόν - και ήχου - που αναφέρεται στο παρελθόν- μετατοπίζει συνεχώς την προσοχή και τη σκέψη μας από το παρόν στο παρελθόν, και αντίστροφα. Δεύτερο, η εναλλαγή ασπρόμαυρης και έγχρωμης κινηματογράφησης. Το σήμερα παρουσιάζεται έγχρωμο: έγχρωμες είναι εικόνες του ήρεμου και ανθισμένου, καθημερινού τοπίου γύρω από το Άουσβιτς την εποχή της κινηματογράφησης, ασπρόμαυρες οι εικόνες των φρικαλεοτήτων. Τρίτο η επιλογή του σκηνοθέτη να δείξει στην αρχή του φιλμ εικόνες από τα άδεια πλέον στρατόπεδα και μόνο στο τέλος, σε μια απίστευτη κορύφωση, να παρουσιάσει εικόνες από φυλακισμένους σε κατάσταση ζωντανών-νεκρών, σε συνδυασμό με την εξαιρετική αφήγηση του Jean Cayrol, Γάλλου ποιητή και φυλακισμένου στα στρατόπεδα, μετατρέπουν το ντοκιμαντέρ σε ένα μεγάλο ερωτηματικό για το σκοτεινό πρόσωπο του ανθρώπου, που μπορεί να μεταλλάσσεται σε τέρας, όταν αποδέχεται και υπηρετεί ρατσιστικές θεωρίες.
|